ខ្មែរខ្សោយមកពីអ្វី?

(កំណាព្យបទពាក្យ ៨ )

វប្បធម៍យើងខ្សោយតើមកពីអ្វី ?

សូមញាតិប្រុសស្រីជួយពិចារណា

ព្រោះយើងជាពូជអ្នកសាងប្រាង្គប្រា

ដែលក្នុងលោកាធ្លាប់កោតស្ញប់ស្ញែង ។

ខ្លះថាមកពីថ្នាក់លើមើលស្រាល

រដ្ឋាភិបាលមិនជួយខ្នះខ្នែង

ក្រសួងវប្បធម៍ដឹកនាំតែឯង

កណ្ដោចកណ្ដែងស្វះស្វែងទប់ទល់​ ។

ខ្លះថាអ្នកធ្វើវប្បធម៍យើងតិច

បច្ចេកទេសល្បិចមិនសូវប្រសប់

ខ្សោយទាំងលុយកាក់អួលអាក់មួយចប់

យើងមួយគេដប់ភ្នាល់រាប់មិនបាន ។

ខ្លះថាសិល្បៈករយើងមិនពូកែ

គ្មានអ្នកជួយថែណែនាំទូន្មាន

ច្រើនយកតាមគេធ្វើជាមេរៀន

គំនិតក្រិនក្ដៀនគ្មានច្នែប្រឌិត ។

ខ្លះថាបែបនេះខ្លះថាបែបនោះ

ទំលាក់កំហុសដាក់គ្នាមិនគិត

តើវប្បធម៍ខ្សោយគួរឲ្យអាណិត

មានមូលហេតុពិតមកពីរឿងអ្វី ? ។

រួមមករឿងនេះបើរិះគិតទៅ

ឲ្យស៊ីជម្រៅជ្រៅដល់បាតដី

គឺមកពីខ្មែរយើងទាំងប្រុសស្រី

មិនស្គាល់តម្លៃវប្បធម៍ខ្លួនឯង ។

វប្បធម៍មានដែរតែស្គាល់មិនច្បាស់

អ្នកស្គាល់តិចណាស់អៀនមាត់នឹងថ្លែង

ជាងដប់លានពិតបើគិតជាក់ស្ដែង

វប្បធម៍ជាតិឯងស្គាល់មិនដល់ពាន់ ។

អ្នកស្គាល់ច្រើនតែអ្នកធ្វើការងារ

វប្បធម៍ការពារខឿនកេតនភ័ណ្ឌ

ឯអ្នករកស៊ីគ្រប់ទីតំបន់

យល់មិនគ្រប់គ្រាន់ពីវប្បធម៍ឡើយ ។

របាំបូរាណដែលរាំសព្វថ្ងៃ

ពត់ពែនម្រាមដៃជីប‑លាតមុខក្រោយ

កែក្រាយក្រាញក្រាបឆក់ឆាប់ងើបងើយ

កែងគោះគាស់កើយឆ្លើយប្រាប់ភាសា ។

មិនមែនចេះតែរាំដោយគ្នានន័យ

ជួនលើកម្រាមដៃដាក់ផ្ទាប់នេត្រា

នោះគឺតួអង្គវិយោគសោកា

បើផ្ទាប់ឳរាប្រាប់ថាស្នេហ៍ស្និទ្ធ ។

បើលើកដៃរាប្រែថាបដិសេធ

សុទ្ធតែមានហេតុមានផលពិតៗ

អ្នកយល់ភាសាទើបថាសុក្រិត្យ

របាំខ្មែរពិតជាមានដម្លៃ ។

នៅក្នុងក្បូរក្បាច់ចម្លាក់ប្រាង្គប្រា

ភ្ញីភ្លើងភ្ញីផ្កាភ្ញីកាច់ដកម៉ៃ

ក្បាច់ទោលក្បាច់ទេសចាក់ស្រេះវែងខ្លី

ដូចខ្មែរប្រុសស្រីរួមដៃកៀកស្មា ។

ភ្លេងប្រពៃណីមហោរីល្អឆើត

ភ្លេងខួបកំណើតភ្លេងកើតភ្លេងការ

ភ្លេងស្លាប់ភ្លេងខ្មោចភ្លេងសែនអ្នកតា

ភ្លេងព័ទ្ធសីមាភ្លេងលាបំណន់ ។

រាំខ្មែរមានច្តើនតាំងពីយូរលង់

រាំក្បាច់រាំវង់រាំលាវសារវ៉ាន់

គួរអីខ្មែរបែររាំតាមហ្សាក់សុន

ញាក់ដូចស្កន់ជាន់ថាទាន់សម័យ ។

ហេតុដែលខ្មែរហ៊ានឈ្លានពានប្រាសាទ

លួចថ្មល្អស្អាតចម្លាក់ល្បាញល្បី

ព្រោះគេមិនយល់មិនស្គាល់ដម្លៃ

មិនដឹងថាអ្វីជាកេតនភ័ណ្ឌ ។

អ្នកចេះវប្បធម៍ស្គាល់ថ្មនោះច្បាស់

ថ្លៃជាងប្រាក់មាស់ពេជ្រកែវសុវណ្ណ

ជាព្រលឹងជាតិខ្មែរគ្រប់ជំនាន់

ជាដួងអាត្ម័ននៃកម្ពុជា ។

ជាតិរុងរឿងខ្ពស់ព្រោះវប្បធម៍ល្បី

គួរខ្មែរប្រុសស្រីប្រឹងប្រែងការពារ

កុំឲ្យដំណែលដែលសល់យូរយារ

បែកបាក់ក្រំគ្រាដោយក្ដីប្រមាថ ។

ជួយគិតមើលចុះតើខុសឬត្រូវ

កាលដែលយើងនៅមានវិទ្យុជាតិ

និងប៉ុស្ដិទូរទស្សន៍សខ្មៅមួយទៀត

សិល្បៈរីកលាតព្រោងព្រាតពេញដី ។

មានល្ខោនបាសាក់សិល្បៈយីកេ

ល្ខោនខោលរាមកេរ្ដិ៍អាប៉េប្រាមោថៃ

ស្បែកតូចស្បែកធំអាយ៉ងអាយ៉ៃ

រាំវង់ស្គរដីប្របកៃសារាវ៉ាន់ ។

រាំចូកកំពឹសរាំឆ្កើសរាំព្រើន

ឡាំលាវរំពើនសិល្បៈឥសាន

រាំក្បាច់មានក្បួនជួនពីបូរាណ

ខ្មែរគ្រប់ភូមិថានរាប់អានគ្រប់គ្នា ។

មានល្ខោនបាសាក់បាក់ស្រេងអ៊ុនវ៉ាង

ក្រុមល្ខោនអ្នកម្នាងយិនតាតសោភា

សាំងសារុនចេកម៉ាចល្បីល្បាញខ្ទរខ្ទារ

រស្មីចន្ទ្រាគ្រប់គ្នាស្គាល់ច្បាស់  ។

កវីនិពន្ធភាពយន្តល្ខោនជាតិ

ក៏រីកព្រោងព្រាតស្រស់ល្អត្រចះ

រោងកុនរោងល្ខោនសម្បូណ៌មិនខ្វះ

ទីផ្សារពោរពាសដោយសុវណ្ណកម្មខ្មែរ ។

ឥឡូវវីដេអូសម្បូណ៌បែបមែន

វិវត្តន៍បត់បែនអួលណែនឥតល្ហែ

គួរនឹកអាសូរដល់វីដេអូខ្មែរ

ស្រាប់តែប្រួលប្រែស្ទើរគ្មានចលនា ។

មូលហេតុដែលនាំឲ្យវប្បធម៌ខ្សោយ

ព្រោះយើងថ្លោះធ្លោយមិនបានរក្សា

រវល់តែរឿងកាប់ចាក់ប្រហារ

សីល្បខ្លោចផ្សាដូចផ្កាស្រពោន ។

ទូរទស្សន៍ចាក់ផ្សាយតែរឿងបរទេស

ឯរឿងខ្មែរចេះតែរលាយសូន្យ

គ្មានអ្នកណាជួយសណ្តោងសណ្តូន

ប្រៀបដូចជាក្បូនលិចក្នុងជលសា ។

រឿងនេះមានតែរដ្ឋជួយផ្សែផ្សំ

គឺអ្នកដឹកនាំដែលមានចេស្តា

ជួយរកវិធីជ្រោមជ្រែងបាចស្តារ

រៀបចំយ៉ាងណាឲ្យរស់ជាថ្មី ។

សព្វថ្ងៃមានអ្នកវិនិយោគច្រើនដែរ

ចូលមកស្រុកខ្មែររកស៊ីសេរី

ខ្លះបើកហាងស្រាហាងលក់បារី

បើកអូតែលថ្មីបនបារកាស៊ីណូ ។

គួរសុំឲ្យគេជួយឧបត្ថម្ភខ្លះ

ដល់ក្រុមដែលខ្វះទុនធ្វើវីដេអូ

ព្រោះផលិតកម្មឥឡូវស្រែកថ្ងូរ

មិនហ៊ានផ្តាច់ផ្តូរព្រោះខ្លាចក្ស័យធន ។

ផលិតបានហើយលក់ឲ្យទូរទស្សន៍

យកលុយដើមនោះមកសងម្ចាស់មុន

ឯប្រាក់ចំណេញទុកធ្វើជាទុន

សម្រាប់កែកុនធ្វើទៅមុខទៀត ។

ពិសេសត្រូវសុំឲ្យក្រុមហ៊ុនខ្លះ

ដែលធ្លាប់ប្រកាសឃោសនាព្រោងព្រាត

ស្ម័គ្រដាក់ពាណិជ្ជកម្មកុំចិត្តចង្អៀត

ឲ្យទូរទស្សន៍ឆ្លៀតបានចំណេញផង ។

បើបានចំណូលចូលខាងទូរទស្សន៍

គេច្បាស់ជាស្មោះទិញមិនមួរហ្មង

ឲ្យតែក្រុមហ៊ុនទាំងនោះជួយផង

ទោះបីឆ្គាំឆ្គងខ្លះកុំប្រកាន់ ។

ជួយលើកទឹកចិត្តដល់វីដេអូខ្មែរ

ឲ្យខំច្នៃកែកាន់តែបានគ្រាន់

គន្លឹះនេះហើយដែលទុកជាឈ្នាន់

ឲ្យកូនខ្មែរជាន់ឈានឡើងអភិវឌ្ឍន៍ ។

ថែមទាំងសុំឲ្យអ្នកវិនិយោគទុន

ជួយសង់រោងកុនរោងល្ខោនហ្មត់ចត់

ដើម្បីឲ្យបានបញ្ចាំងទៀងទាត់

កុំឲ្យកំសត់អត់ដូចឥឡូវ ។

កាលណាផលិតកម្មរស់រានជាថ្មី

តារាប្រុសស្រីលែងព្រួយសោកសៅ

ទាំងអ្នកបច្ចេកទេសគ្រប់ច្រកគ្រប់ផ្លូវ

ឈប់នាំគ្នាទៅរស់នៅបរទេស ។

ឥឡូវតារាស្ទើរតែទាំងអស់

ច្រៀងឃោសនាលក់ទឹកត្រីទឹកខ្មេះ

លើឆាកខនសឺត (Concert) ល្អឆើតវិសេស

ទោះចេះមិនចេះខំប្រឹងតស៊ូ ។

បើវីដេអូរស់កេរ្តិ៍ឈ្មោះតារា

មុខជាភ្លឺថ្លាលែងនៅក្នុងលូ

ដោយសាររដ្ឋជួយជ្រោមជ្រែងគិតគូរ

មិនឆាប់មិនយូរគង់បានសម្រេច...។

            អត្ថបទនេះបានស្រង់ពីកំណាព្យអប់រំរបស់លោក គង់ប៊ុនឈឿន  មាន ឈ្មោះថា បណ្តាំកវី ត្រង់ទំព័រទី ១០២ ។

                                                                        

ដោយ៖ សុផាត